Pracownicy niepełnosprawni i ich uprawnienia
Jakie dodatkowe uprawnienia przysługują pracownikom niepełnosprawnym?
Podstawa prawna
Problematyka dotycząca dodatkowych uprawnień pracowników niepełnosprawnych została uregulowana w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych (tekst jednolity: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.).
Osoby niepełnosprawne
Osoby niepełnosprawne to osoby, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:
- o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub
- o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy (orzeczenie wydane dla celów rentowych) lub
- o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia (art. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.).
Pracownicy niepełnosprawni
Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 k.p.).
Pracownikowi, który przedstawił pracodawcy jedno z wyżej wymienionych orzeczeń potwierdzających jego niepełnosprawność, przysługują dodatkowe uprawnienia (art. 20c w zw. z art. 2a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.)
Dodatkowe uprawnienia pracowników niepełnosprawnych,
przysługujące bez względu na stopień niepełnosprawności
-
Prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek
Przepis art. 17 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.) stanowi, że osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub odpoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.
-
Prawo do korzystania z racjonalnych usprawnień w miejscu pracy
(art. 23a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.)
Dodatkowe uprawnienia pracowników niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
-
Prawo do skróconej normy czasu pracy
(7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo), jeżeli zostanie wydane zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy (art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm. )
-
Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego oraz dodatkowych zwolnień od pracy
2.1. Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego
Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym (art. 19 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.).
2.2. Prawo do dodatkowych zwolnień od pracy
Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy:
- w wymiarze 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku,
- w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających oraz uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy (art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.).
*Osoba, która korzysta z wyżej wymienionych zwolnień od pracy, zachowuje prawo do wynagrodzenia.
2.3. *Łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego oraz zwolnienia w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekroczyć 21 dni roboczych (art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U.z 2011 r. Nr 127 poz. 721z późn. zm.).
opracowanie: Paulina Rutkowska, Eliza Etynkowska (12.12.2012) Kierunek: prawo, rok studiów: III, zaiteresowania naukowe skupione wokół prawa cywilnego, seminarium z prawa cywilnego.
opieka merytoryczna: dr Marzena Szabłowska