28 sierpnia 2009 roku weszła w życie ustawa o praktykach absolwenckich, która umożliwia pracodawcom angażowanie praktykantów na podstawie nowej umowy cywilnoprawnej – umowy o praktykę absolwencką.
Jest to szansa na odbycie praktyk dla osób, które nie posiadają już statusu studenta.
Kto może być praktykantem?
- Praktykantem może zostać osoba, która ukończyła co najmniej gimnazjum i w dniu rozpoczęcia praktyki nie miała 30 lat.
- Jeżeli praktykant w trakcie praktyki będzie obchodził 30. urodziny – praktyka nie zostaje przerwana i dana osoba może ją kontynuować do zakończenia umowy.
- Absolwent może być także zatrudniony najpierw na podstawie umowy o pracę np. u innego pracodawcy, a następnie u kolejnego – na podstawie umowy o praktyki absolwenckie. Umowa ta jest bowiem znacznie tańszą alternatywą umowy o pracę na okres próbny.
- Aby zostać praktykantem, nie trzeba mieć polskiego obywatelstwa. Przepis art. 2 ust. 1 ustawy stosuje się również do osób, które posiadają świadectwo ukończenia szkoły za granicą, równorzędne świadectwu ukończenia polskiego gimnazjum.
Jak długo może trwać praktyka?
- Czas trwania praktyki u jednego „pracodawcy" nie może przekroczyć w sumie 3 miesięcy.
- Możliwe jest zawarcie kilku kolejnych umów z praktykantem, jeśli ich łączny okres obowiązywania nie przekroczył 3 miesięcy.
Czy praktyka może być nieodpłatna?
- Praktyka może być odbywana zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie – zależy to od woli stron umowy.
- Praktykanta absolwenta można legalnie zatrudnić na podstawie umowy o praktyki absolwenckie na 3 miesiące za darmo. Jeśli pracodawca zdecyduje się go wynagradzać, od wynagrodzenia praktykanta należy odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Przepisy nie wymagają natomiast opłacania składek ZUS.
- Jeżeli jest odpłatna, to wynagrodzenie praktykanta nie może przekroczyć 2-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w 2009 r. kwoty 2.552 zł brutto, w 2010 r. kwoty 2634 zł.
Czy praktykant może być nadal bezrobotny?
- Praktykant, który zarejestrował się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny, nadal może pozostawać w tym rejestrze jako osoba bezrobotna, mimo że zawrze z pracodawcą umowę o praktyki absolwenckie.
- Jeśli jego praktyka jest nieodpłatna lub wynagrodzenie nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2010 r. - 658,5 zł brutto), to może nadal pobierać zasiłek dla bezrobotnych.
Jaka powinna być treść umowy?
- Umowa o praktykę absolwencką musi być zawarta na piśmie i powinna określać:
- rodzaj pracy, w ramach której praktykant będzie uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne,
- okres odbywania praktyki,
- tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki,
- ewentualnie wysokość świadczenia pieniężnego.
- Umowa o praktykę absolwencką - wzór
Czy trzeba stosować przepisy Kodeksu pracy?
- Pracodawca nie musi stosować przepisów prawa pracy, ponieważ umowa o praktykę absolwencką jest umową cywilnoprawną. Ma do niej zastosowanie tylko kilka przepisów Kodeksu pracy:
- art. 18 3a – 18 3e – co oznacza, że nie można dyskryminować praktykantów,
- art. 129 § 1, art. 131 § 1 – co oznacza, że czas pracy praktykanta nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy,
- art. 133 § 1 – co oznacza, że praktykantowi przysługuje odpoczynek dobowy i tygodniowy,
- art. 134 – co oznacza, że praktykant ma prawo do 15-minutowej przerwy w pracy, jeżeli jego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godz.,
- art. 151 7 – co oznacza, że praktykantowi nie można zlecać odbywania praktyki w porze nocnej (wynika to z ograniczeń dyrektyw unijnych).
- Praktykant jest zatrudniony na podstawie umowy cywilnoprawnej. Przepisy nie dają mu zatem prawa do urlopu wypoczynkowego. Oczywiście w umowie z praktykantem pracodawca może takie prawo przewidzieć (ale nie musi).
Jak można rozwiązać umowę?
- Jeżeli praktyka jest odbywana:
- nieodpłatnie – umowę można rozwiązać w każdym czasie;
- odpłatnie – umowę można rozwiązać z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia, bez potrzeby podawania przyczyny.
Zaświadczenie o odbyciu praktyki
- Po zakończeniu praktyki – na wniosek praktykanta – pracodawca ma obowiązek wystawić mu pisemne zaświadczenie o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach nabytych w trakcie praktyki.
Zatrudnienie po praktyce
- Realizacja praktyki absolwenckiej w firmie nie obliguje pracodawcy do zatrudnienia absolwenta po jej zakończeniu.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz.U. z 2009 r. nr 127, poz. 1052); weszła w życie 28 sierpnia 2009 r.
- Ustawa z 26 czerwca 1974 r., Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21 poz. 94).